10 / 15
Opvattingen over oudere werknemers
Veel werkgevers positief over functioneren
Een grote groep werkgevers vindt dat ouderen het goed doen (figuur 1). Driekwart (77%) vindt dat ouderen even goed functioneren als jongeren en 12% vindt dat ouderen zelfs beter presteren. Ook is 64% van mening dat de productiviteit van 55-plussers gelijk is aan hun loonkosten, 11% zegt dat deze hoger ligt. Toch vindt een kwart van de werkgevers dat de productiviteit van ouderen lager ligt dan hun loonkosten rechtvaardigen. Deze opvattingen fluctueren over de tijd, maar vertonen geen duidelijke trend.
Figuur 1aOpvattingen over functioneren oudere werknemers
| slechter | even goed | beter | |
|---|---|---|---|
| totaal | 10,4 | 77,1 | 12,4 |
| industrie en landbouw | 11,2 | 76,6 | 12,3 |
| bouwnijverheid | 15,6 | 73,2 | 11,2 |
| handel, horeca, reparatie | 12,1 | 73,3 | 14,7 |
| transport | 6,6 | 78,3 | 15,1 |
| zakelijke dienstverlening | 5,4 | 85,4 | 9,2 |
| zorg en welzijn | 10,5 | 76,5 | 13 |
| overige dienstverlening | 7,1 | 76,9 | 16 |
| overheid | 3,3 | 94,4 | 2,3 |
| onderwijs | 13,9 | 77,1 | 9,1 |
Bron:SCP (AVP ‘15/’16)
Figuur 1bOpvattingen over productiviteit oudere werknemers
| lager | gelijk | hoger | |
|---|---|---|---|
| totaal | 24,9 | 63,8 | 11,3 |
| industrie en landbouw | 25,4 | 66,1 | 8,5 |
| bouwnijverheid | 32,6 | 54,1 | 13,4 |
| handel, horeca, reparatie | 28,5 | 61,9 | 9,7 |
| transport | 17,8 | 70,8 | 11,3 |
| zakelijke dienstverlening | 21,9 | 61 | 17,1 |
| zorg en welzijn | 24,1 | 71,7 | 4,3 |
| overige dienstverlening | 19 | 58,4 | 22,6 |
| overheid | 17,1 | 80,5 | 2,4 |
| onderwijs | 21 | 65,2 | 13,8 |
Bron:SCP (AVP ‘15/’16)
Werkgevers vinden doorwerken na 60e jaar steeds vaker gewenst
In vergelijking met het begin van deze eeuw vinden werkgevers het vaker gewenst dat ouderen langer doorwerken (figuur 2). In 2015 vond 60% van de werkgevers het wenselijk dat werknemers doorwerken na hun 60e levensjaar, 13% vond dit niet wenselijk. Dit aandeel neemt sinds 2007 echter niet toe. Ook over werken na de pensioengerechtigde leeftijd zijn werkgevers positiever. Toch vond in 2015 de helft van de werkgevers dit niet gewenst.
Figuur 2aOpvattingen werkgevers over doorwerken na 60e jaar
| totaal | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 42,1 | 43,7 | 55,1 | 60,1 | 60,4 |
| neutraal | 39,2 | 34 | 29,2 | 26,7 | 26,3 |
| ongewenst | 18,7 | 22,3 | 15,7 | 13,2 | 13,3 |
| industrie en landbouw | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 44,3 | 43,1 | 57,2 | 62,9 | 59,9 |
| neutraal | 39,7 | 36,4 | 28,7 | 25,3 | 22,6 |
| ongewenst | 16 | 20,5 | 14,1 | 11,8 | 17,5 |
| bouwnijverheid | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 41,2 | 40,9 | 60,8 | 45,4 | 55,3 |
| neutraal | 35 | 21,8 | 23,3 | 25,5 | 24,6 |
| ongewenst | 23,8 | 37,3 | 15,9 | 29,1 | 20,1 |
| handel, horeca, reparatie | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 46,1 | 45,2 | 52 | 63,2 | 65,1 |
| neutraal | 38,5 | 31,8 | 30,6 | 25,2 | 21,8 |
| ongewenst | 15,4 | 23 | 17,4 | 11,6 | 13,1 |
| transport | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 40,5 | 47,5 | 50,1 | 60,9 | 62,1 |
| neutraal | 39,8 | 29 | 30,6 | 23,3 | 26,1 |
| ongewenst | 19,7 | 23,5 | 19,3 | 15,8 | 11,8 |
| zakelijke dienstverlening | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 40,1 | 42,5 | 64,6 | 62,6 | 63,4 |
| neutraal | 38,1 | 39,6 | 22,7 | 31,8 | 30,5 |
| ongewenst | 21,8 | 17,9 | 12,7 | 5,6 | 6,1 |
| zorg en welzijn | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 35,8 | 44,1 | 55,8 | 67,7 | 51 |
| neutraal | 45,6 | 37,6 | 31,3 | 22,6 | 35,2 |
| ongewenst | 18,6 | 18,3 | 12,9 | 9,7 | 13,8 |
| overige dienstverlening | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 42,3 | 51,9 | 53,2 | 60,4 | 63,4 |
| neutraal | 34,2 | 39,9 | 35,3 | 28 | 19,7 |
| ongewenst | 23,5 | 8,2 | 11,5 | 11,6 | 16,9 |
| overheid | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 49,1 | 52,9 | 50,4 | 59,3 | 61,9 |
| neutraal | 38 | 29,5 | 34,5 | 27,5 | 26,2 |
| ongewenst | 12,9 | 17,6 | 15,1 | 13,2 | 11,9 |
| onderwijs | |||||
| 2001 | 2005 | 2009 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 35,5 | 34,4 | 42,8 | 45,4 | 56,1 |
| neutraal | 43,8 | 34,9 | 35,5 | 34,6 | 29,8 |
| ongewenst | 20,7 | 30,7 | 21,7 | 20 | 14,1 |
Bron:SCP (AVP ‘01/’02 - ‘15/’16)
Figuur 2bOpvattingen werkgevers over doorwerken na pensioengerechtigde leeftijd
| totaal | ||||
|---|---|---|---|---|
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 14,8 | 16,9 | 19 | 19,2 |
| neutraal | 26,9 | 32,1 | 30,2 | 31,5 |
| ongewenst | 58,3 | 51 | 50,8 | 49,3 |
| industrie en landbouw | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 15,4 | 22,2 | 20,5 | 25,1 |
| neutraal | 23,8 | 27,8 | 25,6 | 30,6 |
| ongewenst | 60,8 | 50 | 53,9 | 44,3 |
| bouwnijverheid | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 11,3 | 9,5 | 10,8 | 18,1 |
| neutraal | 14,8 | 26 | 17,1 | 18,1 |
| ongewenst | 73,9 | 64,5 | 72,1 | 63,8 |
| handel, horeca, reparatie | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 16 | 21,8 | 21,1 | 18,6 |
| neutraal | 30,7 | 29,8 | 31,6 | 33,8 |
| ongewenst | 53,3 | 48,4 | 47,3 | 47,6 |
| transport | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 17,5 | 31,4 | 25,3 | 32,2 |
| neutraal | 21 | 24,6 | 23,2 | 28,9 |
| ongewenst | 61,5 | 44 | 51,5 | 38,9 |
| zakelijke dienstverlening | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 18,2 | 15,1 | 24,1 | 24,8 |
| neutraal | 36,5 | 47 | 42,2 | 37,5 |
| ongewenst | 45,3 | 37,9 | 33,7 | 37,7 |
| zorg en welzijn | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 16,1 | 12,7 | 17,3 | 11,6 |
| neutraal | 24,3 | 33,3 | 35 | 31,6 |
| ongewenst | 59,6 | 54 | 47,7 | 56,8 |
| overige dienstverlening | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 13,8 | 13,5 | 21,6 | 14,4 |
| neutraal | 27,3 | 35,2 | 35,1 | 35,8 |
| ongewenst | 58,9 | 51,3 | 43,3 | 49,8 |
| overheid | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 13,2 | 15,3 | 11,5 | 4,3 |
| neutraal | 33,4 | 37,7 | 43,2 | 26,3 |
| ongewenst | 53,4 | 47 | 45,3 | 69,4 |
| onderwijs | ||||
| 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | |
| gewenst | 5,4 | 4,6 | 6,8 | 14,9 |
| neutraal | 20,3 | 25,9 | 24,2 | 25,4 |
| ongewenst | 74,3 | 69,5 | 69 | 59,7 |
Bron:SCP (AVP ‘09/’10 - ‘15/’16)
Steeds minder ontlastende maatregelen voor ouderen
In het personeelsbeleid geeft 37% van de werkgevers prioriteit aan het ouderenbeleid. Zie kaart Personeelsbeleid: wat krijgt prioriteit?.
Werkgevers met 55-plussers in dienst kiezen vooral voor extra vrije dagen (66%), kortere werkweken (36%) en taakverlichting (29%) (figuur 3). Vrijwel al deze ontlastende maatregelen komen steeds minder vaak voor. Demotie, het neerwaarts aanpassen van functie en salaris, neemt wel toe. Nog steeds komt het echter bij vrij weinig organisaties voor (9%).
Een kwart (25%) van de werkgevers stimuleert oudere werknemers een cursus te doen. Dit aandeel bleef de laatste jaren constant. Organisaties in de sectoren onderwijs, industrie en overheid hebben gemiddeld de meeste maatregelen voor ouderen. Organisaties in de sector zakelijke dienstverlening hebben de minste maatregelen.
Figuur 3Maatregelen voor oudere werknemers
| 2005 | 2007 | 2009 | 2011 | 2013 | 2015 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| alle maatregelen voor oudere werknemers | 88,6 | 90,5 | 86,5 | 88,7 | 89,5 | 84,6 | |
| extra vrije dagen | 76,3 | 74,4 | 72,6 | 72,2 | 71 | 65,9 | |
| kortere werkweek | 43,7 | 45,4 | 39,2 | 39,2 | 33,2 | 35,9 | |
| taakverlichting | 34,6 | 35,4 | 34,3 | 33,1 | 32,3 | 29,2 | |
| stimuleren cursusdeelname | 21,9 | 25,4 | 21,3 | 24,5 | 25,2 | 25,4 | |
| ander takenpakket | 27,9 | 26,3 | 25,2 | 27,2 | 24,8 | 22,6 | |
| geen onregelmatige of ploegendienst | 27,8 | 23,1 | 23,9 | 22,6 | 20,2 | 19,4 | |
| aanpassing werktijden | 19,9 | 21,2 | 18,1 | 16,9 | 13,9 | 17,1 | |
| vrijstelling overwerk | 24,8 | 23,3 | 18 | 18,8 | 16,2 | 16,2 | |
| teruggang functie en salaris | 5,2 | 5,1 | 4,7 | 5,7 | 7 | 8,7 |
Bron:SCP (AVP ‘03/’04 - ‘15/’16)
Regelingen voor vervroegd uittreden of vervroegd pensioen komen steeds minder voor. In 2005 had bijna driekwart (71%) van de bedrijven met 55-plussers in dienst zo’n regeling, in 2015 is dat geslonken tot ongeveer een kwart (24%). In sommige sectoren is dit aandeel hoger, vooral in de bouwnijverheid en het onderwijs (circa 45%). Download bronbestand (spreadsheet).
Deze kaart citeren
Echtelt, P. van, en Voogd-Hamelink, M. de (2017). Opvattingen over oudere werknemers. In: Arbeidsmarkt in kaart. Geraadpleegd op [datum vandaag] via https://digitaal.scp.nl/arbeidsmarktinkaart-werkgevers2017/opvattingen-over-oudere-werknemers.
Informatie noten
Oordeel van werkgevers met 55-plussers in dienst over het functioneren van ouderen ten opzichte van jongeren (beter, even goed, of slechter) en over de productiviteit van ouderen ten opzichte van hun loonkosten (hoger, gelijk of lager), in procenten
Aandeel werkgevers met 55-plussers in dienst dat het (zeer) wenselijk of (zeer) onwenselijk vindt dat werknemers in de organisaties/vestiging ook na hun 60e jaar blijven werken.
Aandeel werkgevers met 55-plussers in dienst dat het (zeer) wenselijk of (zeer) onwenselijk vindt dat werknemers in de organisaties/vestiging ook na de pensioengerechtigde leeftijd blijven werken.
Ontziemaatregelen maken het werk minder zwaar, zoals het aanpassen van werkuren of het verlichten van taken. Ontwikkelmaatregelen houden de kennis en vaardigheden van oudere werknemers op peil, zoals het volgen van scholing of cursussen.
Aandeel werkgevers met 55-plussers in dienst dat maatregelen om oudere werknemers beter en prettiger te laten functioneren specifiek toepast in hun organisatie/vestiging, in procenten