Arbeidsmarkt in kaartWerkgevers 2017

Kabinet en sociale partners hebben in het sociaal akkoord van 2013 afgesproken dat er extra banen komen voor mensen met een ziekte of handicap. Werkgevers in het bedrijfsleven moeten tot 2026 in totaal 100.000 extra banen realiseren, de overheid 25.000 extra banen. Dit is vastgelegd in de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten (Wet BQA) die op 1 april 2015 inging. Als blijkt dat het afgesproken aantal banen voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten achterblijft bij de gemaakte afspraken, kan de staatssecretaris van Sociale Zaken besluiten tot een wettelijk quotum. Werkgevers die nog niet voldoende banen hebben gecreëerd, betalen dan een quotumheffing.

Ook trad op 1 januari 2015 de Participatiewet in werking. Deze wet heeft als doel meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen. De Participatiewet vervangt de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een groot deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong).

Arbeidsmarkt in kaart onderscheidt 3 categorieën: 5 tot 20 werknemers, 20 tot 100 werknemers en 100 werknemers of meer: kleine, middelgrote en grote organisaties. Het onderzoek richt zich op vestigingen van bedrijven met 5 of meer werknemers. Organisaties met minder dan 5 werknemers doen dus niet mee.

Arbeidsmarkt in kaart volgt de sectorindeling van de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) van het CBS:

• Industrie, landbouw en delfstoffen
  (bijvoorbeeld fabrikant levensmiddelen, metaalbewerking, akkerbouw, olieraffinaderij)
• Bouwnijverheid
  (bijvoorbeeld aannemer in de bouw, wegenbouw, schilder, loodgieter, spoorwegonderhoud)
• Handel (groothandel en detailhandel), horeca en reparatie
  (bijvoorbeeld houthandel, supermarkt, restaurant, reparatie auto’s)
• Transport
  (bijvoorbeeld vervoer van passagiers of van goederen, verhuizers, post- en pakketbezorging)
• Zakelijke dienstverlening
  (bijvoorbeeld accountant, architect, reclamebureau, reisbureau, schoonmaakbedrijf)
• Zorg en welzijn
  (bijvoorbeeld ziekenhuizen, verloskundigen, asielzoekerscentra, thuiszorg, kinderopvang)
• Overige dienstverlening (inclusief nutsbedrijven)
  (bijvoorbeeld distributie gas, water en licht, afvalinzameling, schouwburg, bibliotheek, kapper)
• Overheid
  (bijvoorbeeld gemeenten, ministeries, politie, brandweer, rechtbank)
• Onderwijs
  (bijvoorbeeld basis-, middelbaar en hoger onderwijs, bedrijfsopleidingen, autorijschool, muziekschool)

Aan werkgevers is gevraagd of ze werknemers in dienst hebben die door zintuiglijke, motorische, psychische of andere beperkingen extra aandacht nodig hebben om hun werk te kunnen doen. Deze omschrijving komt niet overeen met de definitie voor bijvoorbeeld de banenafspraak of de Participatiewet.

Aan het Arbeidsvraagpanel doen ook sociale werkplaatsen (sw-bedrijven) mee. Deze organisaties hebben tot doel mensen met een arbeidsbeperking werk te bieden. Om vertekening te voorkomen zijn deze organisaties in de berekeningen voor deze kaart niet meegenomen.

Deze figuur is gebaseerd op 3 enquêtevragen (in procenten, exclusief sw-bedrijven):

• Heeft u werknemers in dienst die door zintuiglijke, motorische, psychische of andere beperkingen extra aandacht nodig hebben om hun werk te doen?
• Voelt uw organisatie/vestiging zich verantwoordelijk om zulke mensen in dienst te nemen? (ja/enigszins/nee)
• Denkt u de komende twee jaar meer/wel mensen met zulke beperkingen in dienst te nemen? (ja/misschien/nee)

Belangrijkste reden dat de organisatie/vestiging [misschien] geen [extra] mensen met beperkingen zal aannemen, in procenten, exclusief sw-bedrijven

Een werkgever kan loonkostensubsidie krijgen als hij iemand in dienst neemt met een uitkering. Deze regeling is bedoeld voor mensen die niet het minimumloon kunnen verdienen. De werkgever betaalt het voor de werknemer geldende minimum- of cao-loon. Het verschil tussen loonwaarde en minimumloon wordt via een loonkostensubsidie aan de werkgever verstrekt.

Loondispensatie is ook bedoeld voor mensen die niet het minimumloon kunnen verdienen. De werkgever betaalt alleen het deel dat de werknemer arbeidsproductief is (de loonwaarde) en mag minder dan het gangbare loon betalen. De werknemer krijgt daarnaast een aanvulling op zijn loon vanuit de uitkering tot maximaal het minimumloon. Deze regeling is onder andere bedoeld voor werknemers die een Wajong-uitkering hebben.

Beschut werk is een voorziening van gemeenten voor mensen die alleen onder aangepaste omstandigheden kunnen werken. Zij zijn niet in staat om met loonkostensubsidie of extra begeleiding in een reguliere baan te werken. De regeling is ingevoerd op 1 januari 2015 als onderdeel van de Participatiewet. Mensen met een beschutte baan kunnen in dienst zijn bij een werkgever of bij de gemeente.

Met een no-riskregeling hoeft een werkgever het loon niet door te betalen bij ziekte van de werknemer. De no-riskregeling kan bijvoorbeeld gelden voor mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Is de werkgever bekend met een aantal regelingen om de positie van zwakkere groepen op de arbeidsmarkt te versterken, en zo ja, maakt de werkgever er nu gebruik van, in procenten, exclusief sw-bedrijven.