Emancipatiemonitor 2020

Arbeidsdeelname laagopgeleide vrouwen blijft achter

De nettoarbeidsparticipatie van laagopgeleide vrouwen blijft met 51,8% in 2019 duidelijk achter op die van vrouwen met een middelbaar (78,0%) en hoog (88,0%) onderwijsniveau. Op alle onderwijsniveaus is de arbeidsdeelname van vrouwen hoger dan tien jaar eerder (zie m/v-stat). De toename vond met name tussen 2017 en 2019 plaats en was bij laagopgeleide vrouwen het sterkst.

Werkweek van hoogopgeleide vrouwen het langst

De gemiddelde werkweek van vrouwen is langer naarmate het onderwijsniveau hoger is. Laagopgeleiden werkten in 2019 gemiddeld 24 uur per week, onder middelbaaropgeleide vrouwen was de gemiddelde arbeidsduur 27 uur en onder hoogopgeleide vrouwen was dit 31 uur. Daarmee werken vrouwen op het hoogste onderwijsniveau gemiddeld bijna een werkdag langer dan degenen op het laagste niveau. Hoogopgeleide vrouwen passen het minst vaak hun werkweek aan als ze kinderen krijgen, terwijl laagopgeleide vrouwen dan het vaakst stoppen met werken (zie Kaart 13).

Het percentage voltijders onder werkende vrouwen is groter naarmate het onderwijsniveau hoger is. Onder hoogopgeleide vrouwen is het ruim twee keer zo groot als onder laagopgeleide vrouwen: 39% versus 20% in 2019.

Laagopgeleide vrouwen vaakst werkloos, maar minst vaak ontmoedigd

De werkloosheid is hoger naarmate het onderwijsniveau lager is. Bij de laagopgeleide vrouwen in de beroepsbevolking was 4,8% werkloos in 2019, tegenover 2,9% van de middelbaaropgeleide vrouwen en 2,1% van de hoogopgeleide vrouwen.

Van de vrouwen die niet tot de beroepsbevolking behoorden was in 2019 2,4% ontmoedigd. Dat betekent dat zij wel beschikbaar zijn voor werk, maar recentelijk niet naar werk hebben gezocht, omdat zij daar weinig resultaat van verwachten (zie Kaart 5). Het aandeel ontmoedigden was het grootst onder de middelbaaropgeleiden, gevolgd door de hoogopgeleiden (respectievelijk 2,7% en 2,4%). Laagopgeleide vrouwen waren met 2,0% in 2019 het minst vaak ontmoedigd.

Hoogopgeleide vrouwen vaakst economisch zelfstandig

In 2019 was bijna 64% van de vrouwen economisch zelfstandig. Dit aandeel ligt een stuk hoger onder hoogopgeleide vrouwen. Van deze groep was 80% economisch zelfstandig, tegenover respectievelijk 65% en 34% van de middelbaar- en laagopgeleide vrouwen. Dat komt doordat ze vaker en meer uren werken, en bovendien per uur meer verdienen (zie Kaart 7). Laagopgeleide vrouwen hebben verreweg het vaakst een uitkering, meestal is dat een bijstandsuitkering. Ook hebben ze het vaakst geen eigen inkomen. Onder hoogopgeleide vrouwen komt het juist het minst vaak voor dat ze werken zonder economisch zelfstandig te zijn.

Hoogopgeleide vrouwen hechten meer aan werk, carrière maken en eigen inkomen

Vrouwen met een hoog opleidingsniveau geven vaker aan betaald werk belangrijk te vinden dan middelbaar- of lageropgeleide vrouwen. Zij zeggen ook vaker veel plezier te hebben in hun werk, carrière te willen maken en genoeg te willen verdienen om van te kunnen leven. Dat neemt niet weg dat het merendeel van de hoogopgeleide vrouwen, net als lageropgeleide vrouwen, liever niet voltijds wil werken (zie Excelbijlage 9.1). Daarnaast hechten hoogopgeleide vrouwen meer aan een gelijke verdeling van betaald werk en zorg dan lageropgeleide vrouwen. Van de hoogopgeleide vrouwen zou 57% deze taken het liefst gelijk verdelen met hun/een partner. Bij de middelbaaropgeleide vrouwen is dat 41% en bij laagopgeleide vrouwen 31%. Laag- en middelbaaropgeleide vrouwen zijn er ook minder vaak van overtuigd dat kinderopvang goed is voor een kind dan hoogopgeleide vrouwen. Hoogopgeleide vrouwen vinden vooral vaker dat een paar dagen opvang voor 1-jarigen goed is. Wat betreft de buitenschoolse opvang zijn ze echter even terughoudend (zie Excelbijlage 9.2).