Armoede in kaart 2018

Doorsneetekort per arm huishouden in 2016 is € 2.300

In 2016 kwam een arm huishouden € 2.300 per jaar tekort ten opzichte van het niet-veel-maar-toereikendcriterium. Dit is een mediaan bedrag: bij de helft van de huishoudens is het tekort groter, bij de andere helft kleiner.

Het mediane tekort per huishouden is de laatste jaren flink gestegen. In de periode 2011-2014 ging het om circa € 1.700, maar sinds 2015 bedraagt het mediane tekort meer dan € 2.000 (figuur 1). Een mogelijke verklaring is dat de aantrekkende economie heeft geleid tot uitstroom uit de armoede van de mensen met een klein tekort, terwijl de ‘achterblijvers’ in de armoede een groot tekort hebben.

Figuur 1Mediaan tekort van de armen loopt op^a

aArmoede volgens het niet-veel-maar-toereikendcriterium.

Bron:CBS (Integrale Inkomens- en Vermogensstatistiek ’11-’16), SCP-bewerking

Nationaal inkomenstekort: € 2,3 miljard

Sinds 2011 is het gemiddeld aantal arme huishoudens volgens het niet-veel-maar-toereikendcriterium per jaar ruim 550.000. Het hoogste aantal werd bereikt in 2013. Toen telde Nederland ongeveer 636.000 arme huishoudens. In de onderzochte periode laat 2016 vooralsnog het laagste aantal zien, met iets minder dan 476.000 arme huishoudens.

Om het totale inkomenstekort van de arme huishoudens aan te vullen zou in 2016 iets meer dan € 2,3 miljard nodig zijn. Dit bedrag fluctueert. In 2013 ging het nog om ruim € 2,6 miljard (figuur 2).

Figuur 2Totaal tekort van arme huishoudens na 2013 verminderd^a

aArmoede volgens het niet-veel-maar-toereikendcriterium.

Bron:CBS (Integrale Inkomens- en Vermogensstatistiek ’11-’16), SCP-bewerking

Niet alle tekorten ingelost

Van de arme huishoudens heeft ongeveer 5% een negatief jaarinkomen. Dit komt bijvoorbeeld door de aflossing van schulden of doordat de kosten van het eigen bedrijf hoger zijn dan de opbrengsten. In de berekening hierboven gingen we ervan uit dat deze huishoudens zelf verantwoordelijk zijn voor hun negatieve inkomen. Daarom is in de berekening niet het volledige tekort aangevuld, maar alleen het bedrag van € 0 tot aan de armoedegrens. Ook na de aanvulling houden ze dus een inkomen dat lager is dan de armoedegrens. Als de tekorten wel volledig werden aangevuld, zou het totale benodigde bedrag in 2016 oplopen tot ruim € 2,8 miljard.