Arbeidsmarkt in kaartWerkgevers – editie 4

Langer doorwerken steeds vaker wenselijk, maar niet na de pensioengerechtigde leeftijd

We zien dat sinds 2013 steeds meer werkgevers het wenselijk vinden dat werknemers doorwerken na het 60^e levensjaar (figuur 1). In het meest recente Arbeidsvraagpanel vond bijna driekwart van de werkgevers dat, terwijl in 2001/’02 deze opvatting maar door twee op de vijf werkgevers werd gedeeld. Slechts 7,5% van de werkgevers vindt het niet wenselijk dat werknemers doorwerken na het 60^e levensjaar. Deze verandering past bij de trend dat de gemiddelde pensioenleeftijd steeds verder toeneemt (CBS 2022). In sectoren met vooral fysieke beroepen (zoals de bouwnijverheid, overige dienstverlening en zorg) vindt een wat hoger aandeel werkgevers het ongewenst dat er wordt doorgewerkt na het 60^e levensjaar.

Twee op de vijf werkgevers vindt doorwerken na de pensioenleeftijd niet wenselijk (figuur 2). Dit is een aanzienlijk lager aandeel dan tien jaar geleden, toen nog 55% van de werkgevers dit ongewenst vond. Ook hier zien we dat in sectoren met veel fysieke beroepen, zoals de bouw en de zorg, minder werkgevers hier positief tegenover staan. Daarnaast valt op dat meer dan de helft van de werkgevers binnen de sector overheid het ongewenst vindt als werknemers doorwerken na de pensioenleeftijd. Dit aandeel is zelfs toegenomen ten opzichte van 2019. We zien wel dat over de tijd heen meer werkgevers positief staan tegenover doorwerken na de pensioengerechtigde leeftijd: in 2009 vond nog 14% dit wenselijk, inmiddels is dit percentage bijna verdubbeld.

Werkgevers zonder 55-plussers in dienst negatiever over functioneren en productiviteit 55-plussers

Ouderen van 55 jaar of ouder lopen vaker aan tegen leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt dan jongeren (RADAR 2021). Uit het Arbeidsvraagpanel blijkt echter dat werkgevers met 55-plussers in dienst over het algemeen positief zijn over hun functioneren. Het grootste deel van de werkgevers met 55-plussers in dienst vindt dat ze even goed functioneren als werknemers jonger dan 55 jaar (figuur 3). Een op de zes werkgevers vindt zelfs dat zij beter functioneren dan jongere collega’s. Ook over de productiviteit van 55-plussers zijn werkgevers positief: zeven op de tien werkgevers vindt dat de productiviteit gelijk is aan de loonkosten en een op de acht werkgevers vindt de productiviteit zelfs hoger. Dit zou het geval kunnen zijn door de opgebouwde kennis en ervaring. Daarentegen vindt ook zo’n 18% van de werkgevers dat de productiviteit van 55-plussers juist lager is dan de loonkosten.

Werkgevers die de afgelopen twee jaar geen 55-plussers in dienst hadden, zijn vaker negatief over 55-plussers dan de groep werkgevers die dat wel hadden. Van hen verwacht 18% dat werknemers van 55 jaar of ouder minder goed functioneren dan jongere collega’s. Ook denkt ruim een kwart van de werkgevers dat de loonkosten van 55-plussers niet opwegen tegen de productiviteit. Het lijkt erop dat onbekend onbemind maakt. Het zou kunnen dat deze negatieve verwachtingen over functioneren en productiviteit van invloed zijn op het al dan niet aannemen van werknemers van 55 jaar of ouder.

Ruim vier op de vijf werkgevers neemt specifieke maatregelen om oudere werknemers goed te laten functioneren

Er bestaan verschillende maatregelen om oudere werknemers goed te laten functioneren op hun werk. Ruim vier op de vijf werkgevers geeft aan dat één of meerdere specifieke maatregelen voor hen van toepassing is (figuur 4). De meest toegepaste maatregel is de mogelijkheid bieden om extra vrije dagen op te nemen; dit komt bij 60% van de organisaties voor. Daarnaast is ook relatief vaak sprake van een kortere werkweek en taakverlichting voor oudere werknemers. In de sectoren bouwnijverheid en industrie en landbouw neemt meer dan negen op de tien werkgevers specifieke maatregelen voor oudere werknemers. Mogelijk heeft dit te maken met de vaak fysieke aard van het werk.