12 / 15
Ondernemen organisaties op milieu- en klimaatverantwoorde wijze?
Steeds meer bedrijven zetten in op maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Dat houdt in dat zij rekening houden met de effecten van hun bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij (Rijksoverheid 2022). Deze kaart draait om milieu- en klimaatverantwoord ondernemen, wat een onderdeel is van MVO. Uit de analyse van het Arbeidsvraagpanel komt naar voren dat 4 op de 5 organisaties aan een vorm van milieu- en klimaatverantwoord ondernemen doen. Organisaties doen dit op veel verschillende manieren. De belangrijkste reden die organisaties zelf noemen voor het voeren van dit beleid, is dat zij maatschappelijke verantwoordelijkheid willen nemen. Andersom is de meest genoemde reden om niet milieu- en klimaatverantwoord te ondernemen dat organisaties zelf aangeven dat hun producten of diensten niet nadelig zijn voor het milieu of het klimaat.
De Rijksoverheid stimuleert milieu- en klimaatverantwoord ondernemen op verschillende manieren. Een onderliggende reden hiervoor is dat Nederland zich heeft gecommitteerd aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals, veelal afgekort tot SDG’s). Dit zijn 17 doelen die in 2015 door de Verenigde Naties zijn geformuleerd om een betere plek van de wereld te maken in 2030 (SDG Nederland 2022). Ze omvatten verschillende zaken, zoals het uitbannen van armoede en honger, doelen met betrekking tot goede gezondheid en welzijn, onderwijs, arbeidsmarkt en economie, maar ook rond biodiversiteit en het in actie komen tegen klimaatverandering.
4 op de 5 organisaties doen aan milieu- en klimaatverantwoord ondernemen
Van de organisaties in het Arbeidsvraagpanel geeft ruim 80% aan dat zij milieu- en klimaatverantwoord ondernemen zien als hun verantwoordelijkheid en 80% zet zelf ook in op een vorm van milieu- en klimaatverantwoord ondernemen (figuur 1). In de transportsector, de bouw en bij de overheid doet zelfs ongeveer 90% van de organisaties hieraan. In de zakelijke dienstverlening doen organisaties er het minst vaak aan, maar nog altijd 72%. Daarnaast zien we dat grotere organisaties vaker klimaat- en maatschappelijk verantwoord ondernemen dan kleinere organisaties.
Het aandeel dat milieu- en klimaatverantwoord ondernemen als hun verantwoordelijkheid ziet, ligt over het algemeen iets hoger dan het aandeel dat het ook daadwerkelijk doet. Opvallend genoeg zien we dat het aandeel organisaties dat zelf milieu- en klimaatverantwoord onderneemt in de transportsector zelfs hoger ligt dan het aandeel dat aangeeft zich er verantwoordelijk voor te voelen. Vermoedelijk heeft dit ermee te maken dat een deel van de organisaties in de transportsector bepaalde maatregelen die ook onder milieu- en klimaatverantwoord ondernemen vallen (zoals het beperken van uitstoot van uitlaatgassen), in de eerste plaats neemt om andere (waarschijnlijk financiële) redenen.
Figuur 1Milieu- en klimaatverantwoord ondernemen
voelt zich verantwoordelijk | doet er zelf iets aan | |
---|---|---|
totaal | 82 | 80 |
industrie en landbouw | 93 | 88 |
bouwnijverheid | 87 | 89 |
handel, horeca, reparatie | 83 | 82 |
transport | 83 | 91 |
zakelijke dienstverlening | 77 | 72 |
zorg en welzijn | 76 | 72 |
overige dienstverlening | 85 | 75 |
overheid | 90 | 88 |
onderwijs | 85 | 81 |
kleine organisaties | 82 | 78 |
middelgrote organisaties | 82 | 83 |
grote organisaties | 93 | 91 |
Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.
Bron:SCP (AVP’19/’20)
Organisaties vullen milieu- en klimaatverantwoord ondernemen op veel verschillende manieren in (figuur 2). Bijna alle organisaties die milieu- en klimaatverantwoord ondernemen, zetten in op energiebesparende maatregelen. Ook kopen ze vaak kantoormaterialen in die beter zijn voor milieu en klimaat en bieden ze diensten en producten aan die het milieu en klimaat minder belasten.
Figuur 2Maatregelen die organisaties inzetten die milieu- en klimaatverantwoord ondernemen
energie besparen of gebruikmaken van meer milieu-en klimaatvriendelijkere energiebronnen | producten of diensten aanbieden die het milieu en klimaat minder belasten | maatregelen op het terrein van mobiliteit en transport die het milieu en klimaat minder belasten | verbruiks-en kantoormaterialen inkopen die beter zijn voor milieu en klimaat | klanten helpen om milieu-en klimaatvriendelijkerte worden | via sponsoring en/of vrijwilligers milieu-en klimaatdoelen steunen | werknemers bij de lunch of (informele) bijeenkomsten milieu-en klimaatvriendelijke catering bieden | offertes die u ontvangt, toetsen op milieu-en klimaatcriteria | organisatie kijkt bij alle bedrijfsactiviteiten naar gevolgen milieu | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
totaal | 85 | 73 | 56 | 73 | 56 | 20 | 38 | 25 | 31 |
industrie en landbouw | 86 | 72 | 53 | 68 | 53 | 18 | 29 | 25 | 29 |
bouwnijverheid | 88 | 83 | 55 | 69 | 62 | 21 | 34 | 23 | 32 |
handel, horeca, reparatie | 86 | 78 | 59 | 74 | 60 | 20 | 37 | 24 | 31 |
transport | 82 | 71 | 75 | 71 | 51 | 22 | 27 | 26 | 24 |
zakelijke dienstverlening | 87 | 66 | 53 | 75 | 50 | 20 | 38 | 24 | 37 |
zorg en welzijn | 80 | 64 | 55 | 72 | 45 | 20 | 45 | 27 | 26 |
overige dienstverlening | 90 | 81 | 38 | 81 | 56 | 21 | 47 | 30 | 22 |
overheid | 90 | 78 | 78 | 83 | 78 | 16 | 61 | 58 | 46 |
onderwijs | 82 | 72 | 52 | 76 | 72 | 23 | 54 | 20 | 30 |
kleine organisaties | 85 | 73 | 52 | 75 | 56 | 17 | 35 | 23 | 30 |
middelgrote organisaties | 86 | 75 | 63 | 68 | 55 | 26 | 42 | 27 | 31 |
grote organisaties | 92 | 72 | 71 | 78 | 60 | 28 | 58 | 41 | 34 |
Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.
Bron:SCP (AVP’19/’20)
Maatschappelijke verantwoordelijkheid verreweg de belangrijkste reden
De meeste organisaties die milieu- en klimaatverantwoord ondernemen, geven aan dat zij dit doen uit een gevoel van maatschappelijke verantwoordelijkheid (figuur 3). Dit geldt voor alle sectoren, al geven organisaties binnen de overheid relatief vaak aan dat ze het doen omdat regelgeving het vereist. Andersom geven organisaties die niet milieu- en klimaatverantwoord ondernemen het vaakst aan dat de reden hiervoor is dat hun producten of diensten niet nadelig zijn voor het milieu of het klimaat (figuur 4). Een kwart van de werkgevers die niet aan milieu- en klimaatverantwoord ondernemen doen, geeft aan dat dit de belangrijkste reden daarvoor is. Daarnaast geeft bijna 20% aan het niet te doen omdat het niet gebruikelijk is binnen hun sector en iets meer dan 10% van de organisaties vindt het niet belangrijk of weet niet hoe zij dit zouden moeten aanpakken.
Figuur 3Belangrijkste redenen om milieu- en klimaatverantwoord te ondernemen
vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid | wet- en regelgeving eist dit | het bespaart kosten | klanten vragen het | mijn concurrenten doen het | geen van deze redenen | |
---|---|---|---|---|---|---|
totaal | 79 | 9 | 5 | 5 | 0 | 1 |
industrie en landbouw | 73 | 15 | 7 | 5 | 0 | 1 |
bouwnijverheid | 69 | 6 | 11 | 8 | 1 | 5 |
handel, horeca, reparatie | 75 | 12 | 6 | 6 | 0 | 0 |
transport | 71 | 18 | 3 | 7 | 1 | 1 |
zakelijke dienstverlening | 85 | 5 | 2 | 7 | 0 | 1 |
zorg en welzijn | 88 | 2 | 5 | 3 | 0 | 2 |
overige dienstverlening | 81 | 6 | 8 | 4 | 0 | 1 |
overheid | 84 | 14 | 0 | 0 | 0 | 2 |
onderwijs | 93 | 2 | 2 | 1 | 0 | 2 |
kleine organisaties | 80 | 9 | 5 | 5 | 0 | 2 |
middelgrote organisaties | 79 | 10 | 5 | 6 | 0 | 0 |
grote organisaties | 82 | 6 | 6 | 6 | 0 | 0 |
Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.
Bron:SCP (AVP’19/’20)
Figuur 4Belangrijkste redenen om niet milieu- en klimaatverantwoord te ondernemen
onze organisatie vindt het niet belangrijk | dat kan onze organisatie niet betalen | dat kost onze organisatie te veel tijd | onze organisatie weet niet hoe dit zou moeten | het is niet gebruikelijk binnen onze sector | onze producten/diensten zijn niet nadelig voor het milieu en klimaat | geen van deze redenen | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
totaal | 12 | 7 | 2 | 11 | 19 | 26 | 24 |
industrie en landbouw | 10 | 1 | 6 | 9 | 20 | 25 | 30 |
bouwnijverheid | 19 | 0 | 7 | 19 | 14 | 14 | 27 |
handel, horeca, reparatie | 19 | 11 | 0 | 9 | 42 | 10 | 9 |
transport | 24 | 0 | 0 | 41 | 3 | 10 | 22 |
zakelijke dienstverlening | 14 | 0 | 0 | 10 | 13 | 32 | 31 |
zorg en welzijn | 7 | 5 | 4 | 9 | 11 | 37 | 27 |
overige dienstverlening | 7 | 16 | 0 | 12 | 4 | 30 | 32 |
overheid | 0 | 15 | 0 | 15 | 25 | 34 | 13 |
onderwijs | 0 | 27 | 5 | 13 | 8 | 29 | 17 |
kleine organisaties | 14 | 6 | 1 | 11 | 20 | 26 | 22 |
middelgrote organisaties | 7 | 8 | 5 | 12 | 15 | 23 | 30 |
grote organisaties | 15 | 2 | 2 | 1 | 16 | 33 | 31 |
Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.
Bron:SCP (AVP’19/’20)
Literatuur
Rijksoverheid (2022). Rijksoverheid stimuleert maatschappelijk verantwoord ondernemen. Geraadpleegd 13 juni 2022 via https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-economie/maatschappelijk-verantwoord-ondernemen#:~:text=De%20overheid%20heeft%20MVO%20Nederland,terecht%20die%20duurzamer%20willen%20ondernemen.
SDG Nederland (2022). Voor een eerlijke en duurzame wereld in 2030. Geraadpleegd 13 juni 2022 via https://www.sdgnederland.nl/.
Deze kaart citeren
Swart, L. en S. van der Laan (2022). Ondernemen organisaties op milieu- en klimaatverantwoorde wijze?. In: Arbeidsmarkt in kaart: Werkgevers - editie 3. Geraadpleegd op [datum vandaag] via https://digitaal.scp.nl/arbeidsmarkt-in-kaart-werkgevers-editie-3/ondernemen-organisaties-op-milieu-en-klimaatverantwoorde-wijze.