Arbeidsmarkt in kaartWerkgevers - editie 3

12 / 15

Ondernemen organisaties op milieu- en klimaatverantwoorde wijze?

Auteurs: Lisette Swart en Sanne van der Laan

Steeds meer bedrijven zetten in op maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Dat houdt in dat zij rekening houden met de effecten van hun bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij (Rijksoverheid 2022). Deze kaart draait om milieu- en klimaatverantwoord ondernemen, wat een onderdeel is van MVO. Uit de analyse van het Arbeidsvraagpanel komt naar voren dat 4 op de 5 organisaties aan een vorm van milieu- en klimaatverantwoord ondernemen doen. Organisaties doen dit op veel verschillende manieren. De belangrijkste reden die organisaties zelf noemen voor het voeren van dit beleid, is dat zij maatschappelijke verantwoordelijkheid willen nemen. Andersom is de meest genoemde reden om niet milieu- en klimaatverantwoord te ondernemen dat organisaties zelf aangeven dat hun producten of diensten niet nadelig zijn voor het milieu of het klimaat.

De Rijksoverheid stimuleert milieu- en klimaatverantwoord ondernemen op verschillende manieren. Een onderliggende reden hiervoor is dat Nederland zich heeft gecommitteerd aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals, veelal afgekort tot SDG’s). Dit zijn 17 doelen die in 2015 door de Verenigde Naties zijn geformuleerd om een betere plek van de wereld te maken in 2030 (SDG Nederland 2022). Ze omvatten verschillende zaken, zoals het uitbannen van armoede en honger, doelen met betrekking tot goede gezondheid en welzijn, onderwijs, arbeidsmarkt en economie, maar ook rond biodiversiteit en het in actie komen tegen klimaatverandering.

4 op de 5 organisaties doen aan milieu- en klimaatverantwoord ondernemen

Van de organisaties in het Arbeidsvraagpanel geeft ruim 80% aan dat zij milieu- en klimaatverantwoord ondernemen zien als hun verantwoordelijkheid en 80% zet zelf ook in op een vorm van milieu- en klimaatverantwoord ondernemen (figuur 1). In de transportsector, de bouw en bij de overheid doet zelfs ongeveer 90% van de organisaties hieraan. In de zakelijke dienstverlening doen organisaties er het minst vaak aan, maar nog altijd 72%. Daarnaast zien we dat grotere organisaties vaker klimaat- en maatschappelijk verantwoord ondernemen dan kleinere organisaties.

Het aandeel dat milieu- en klimaatverantwoord ondernemen als hun verantwoordelijkheid ziet, ligt over het algemeen iets hoger dan het aandeel dat het ook daadwerkelijk doet. Opvallend genoeg zien we dat het aandeel organisaties dat zelf milieu- en klimaatverantwoord onderneemt in de transportsector zelfs hoger ligt dan het aandeel dat aangeeft zich er verantwoordelijk voor te voelen. Vermoedelijk heeft dit ermee te maken dat een deel van de organisaties in de transportsector bepaalde maatregelen die ook onder milieu- en klimaatverantwoord ondernemen vallen (zoals het beperken van uitstoot van uitlaatgassen), in de eerste plaats neemt om andere (waarschijnlijk financiële) redenen.

Figuur 1Milieu- en klimaatverantwoord ondernemen

voelt zich verantwoordelijk doet er zelf iets aan
totaal 82 80
industrie en landbouw 93 88
bouwnijverheid 87 89
handel, horeca, reparatie 83 82
transport 83 91
zakelijke dienstverlening 77 72
zorg en welzijn 76 72
overige dienstverlening 85 75
overheid 90 88
onderwijs 85 81
kleine organisaties 82 78
middelgrote organisaties 82 83
grote organisaties 93 91

Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.

Bron:SCP (AVP’19/’20)

Data:Download bronbestand (spreadsheet)

Organisaties vullen milieu- en klimaatverantwoord ondernemen op veel verschillende manieren in (figuur 2). Bijna alle organisaties die milieu- en klimaatverantwoord ondernemen, zetten in op energiebesparende maatregelen. Ook kopen ze vaak kantoormaterialen in die beter zijn voor milieu en klimaat en bieden ze diensten en producten aan die het milieu en klimaat minder belasten.

Figuur 2Maatregelen die organisaties inzetten die milieu- en klimaatverantwoord ondernemen

energie besparen of gebruikmaken van meer milieu-en klimaatvriendelijkere energiebronnen producten of diensten aanbieden die het milieu en klimaat minder belasten maatregelen op het terrein van mobiliteit en transport die het milieu en klimaat minder belasten verbruiks-en kantoormaterialen inkopen die beter zijn voor milieu en klimaat klanten helpen om milieu-en klimaatvriendelijkerte worden via sponsoring en/of vrijwilligers milieu-en klimaatdoelen steunen werknemers bij de lunch of (informele) bijeenkomsten milieu-en klimaatvriendelijke catering bieden offertes die u ontvangt, toetsen op milieu-en klimaatcriteria organisatie kijkt bij alle bedrijfsactiviteiten naar gevolgen milieu
totaal 85 73 56 73 56 20 38 25 31
industrie en landbouw 86 72 53 68 53 18 29 25 29
bouwnijverheid 88 83 55 69 62 21 34 23 32
handel, horeca, reparatie 86 78 59 74 60 20 37 24 31
transport 82 71 75 71 51 22 27 26 24
zakelijke dienstverlening 87 66 53 75 50 20 38 24 37
zorg en welzijn 80 64 55 72 45 20 45 27 26
overige dienstverlening 90 81 38 81 56 21 47 30 22
overheid 90 78 78 83 78 16 61 58 46
onderwijs 82 72 52 76 72 23 54 20 30
kleine organisaties 85 73 52 75 56 17 35 23 30
middelgrote organisaties 86 75 63 68 55 26 42 27 31
grote organisaties 92 72 71 78 60 28 58 41 34

Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.

Bron:SCP (AVP’19/’20)

Data:Download bronbestand (spreadsheet)

Maatschappelijke verantwoordelijkheid verreweg de belangrijkste reden

De meeste organisaties die milieu- en klimaatverantwoord ondernemen, geven aan dat zij dit doen uit een gevoel van maatschappelijke verantwoordelijkheid (figuur 3). Dit geldt voor alle sectoren, al geven organisaties binnen de overheid relatief vaak aan dat ze het doen omdat regelgeving het vereist. Andersom geven organisaties die niet milieu- en klimaatverantwoord ondernemen het vaakst aan dat de reden hiervoor is dat hun producten of diensten niet nadelig zijn voor het milieu of het klimaat (figuur 4). Een kwart van de werkgevers die niet aan milieu- en klimaatverantwoord ondernemen doen, geeft aan dat dit de belangrijkste reden daarvoor is. Daarnaast geeft bijna 20% aan het niet te doen omdat het niet gebruikelijk is binnen hun sector en iets meer dan 10% van de organisaties vindt het niet belangrijk of weet niet hoe zij dit zouden moeten aanpakken.

Figuur 3Belangrijkste redenen om milieu- en klimaatverantwoord te ondernemen

vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid wet- en regelgeving eist dit het bespaart kosten klanten vragen het mijn concurrenten doen het geen van deze redenen
totaal 79 9 5 5 0 1
industrie en landbouw 73 15 7 5 0 1
bouwnijverheid 69 6 11 8 1 5
handel, horeca, reparatie 75 12 6 6 0 0
transport 71 18 3 7 1 1
zakelijke dienstverlening 85 5 2 7 0 1
zorg en welzijn 88 2 5 3 0 2
overige dienstverlening 81 6 8 4 0 1
overheid 84 14 0 0 0 2
onderwijs 93 2 2 1 0 2
kleine organisaties 80 9 5 5 0 2
middelgrote organisaties 79 10 5 6 0 0
grote organisaties 82 6 6 6 0 0

Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.

Bron:SCP (AVP’19/’20)

Data:Download bronbestand (spreadsheet)

Figuur 4Belangrijkste redenen om niet milieu- en klimaatverantwoord te ondernemen

onze organisatie vindt het niet belangrijk dat kan onze organisatie niet betalen dat kost onze organisatie te veel tijd onze organisatie weet niet hoe dit zou moeten het is niet gebruikelijk binnen onze sector onze producten/diensten zijn niet nadelig voor het milieu en klimaat geen van deze redenen
totaal 12 7 2 11 19 26 24
industrie en landbouw 10 1 6 9 20 25 30
bouwnijverheid 19 0 7 19 14 14 27
handel, horeca, reparatie 19 11 0 9 42 10 9
transport 24 0 0 41 3 10 22
zakelijke dienstverlening 14 0 0 10 13 32 31
zorg en welzijn 7 5 4 9 11 37 27
overige dienstverlening 7 16 0 12 4 30 32
overheid 0 15 0 15 25 34 13
onderwijs 0 27 5 13 8 29 17
kleine organisaties 14 6 1 11 20 26 22
middelgrote organisaties 7 8 5 12 15 23 30
grote organisaties 15 2 2 1 16 33 31

Noot:Kleine organisaties: < 20 werknemers, middelgrote organisaties: 20-100 werknemers, grote organisaties: > 100 werknemers.

Bron:SCP (AVP’19/’20)

Data:Download bronbestand (spreadsheet)

Literatuur

Rijksoverheid (2022). Rijksoverheid stimuleert maatschappelijk verantwoord ondernemen. Geraadpleegd 13 juni 2022 via https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-economie/maatschappelijk-verantwoord-ondernemen#:~:text=De%20overheid%20heeft%20MVO%20Nederland,terecht%20die%20duurzamer%20willen%20ondernemen.

SDG Nederland (2022). Voor een eerlijke en duurzame wereld in 2030. Geraadpleegd 13 juni 2022 via https://www.sdgnederland.nl/.

Deze kaart citeren

Swart, L. en S. van der Laan (2022). Ondernemen organisaties op milieu- en klimaatverantwoorde wijze?. In: Arbeidsmarkt in kaart: Werkgevers - editie 3. Geraadpleegd op [datum vandaag] via https://digitaal.scp.nl/arbeidsmarkt-in-kaart-werkgevers-editie-3/ondernemen-organisaties-op-milieu-en-klimaatverantwoorde-wijze.

Informatie noten