Arbeidsmarkt in kaartWerkgevers - editie 3

Meeste organisaties bieden scholingsmogelijkheden, al gebeurt dit vaker bij organisaties met veel hoogopgeleiden of met weinig flexwerkers

Afgelopen decennium steeg het aantal organisaties dat werknemers de mogelijkheid biedt om werkgerelateerde opleidingen of cursussen te volgen gestaag. In het Arbeidsvraagpanel van 2019/2020 gaf 91% van de werkgevers aan dit het afgelopen jaar gedaan te hebben. Wel zien we een afname van het aantal organisaties waar werknemers studieverlof kunnen opnemen: in 2017 gaf nog 70% van de werkgevers aan dat dit in hun organisatie kon en 2 jaar later was dit gedaald naar 62%. Deze afname zien we voor alle sectoren. In lijn daarmee zien we eenzelfde daling van het aantal organisaties waarin studieverlof werd aangevraagd. In ongeveer een derde van de organisaties waarin het mogelijk is om studieverlof op te nemen, is hiervan in de 2 jaar ervoor gebruikgemaakt.

Uit het Arbeidsaanbodpanel komt naar voren dat hoogopgeleiden zich vaker bijscholen dan lageropgeleiden (Portegijs 2020). Een veelgenoemde reden hiervoor is dat hogeropgeleiden vaker zelf initiatief tot scholing nemen. Er zijn ook grote verschillen in de mogelijkheden tot scholing tussen organisaties waar veel hoogopgeleiden werken en organisaties waar maar een klein deel van de werknemers hoogopgeleid is. In vrijwel alle organisaties met relatief veel hoogopgeleiden kunnen werknemers deelnemen aan cursussen en trainingen (97%) (figuur 2). In organisaties met relatief weinig hoogopgeleiden ligt dit aandeel lager, namelijk op 86%. Ook zien we dat in organisaties met veel hoogopgeleiden het veel vaker mogelijk is om studieverlof aan te vragen: in organisaties met veel hoogopgeleiden is dit in 79% van de organisaties mogelijk, terwijl dit in organisaties met weinig hoogopgeleiden in 55% van de gevallen kan. In lijn hiermee wordt er in organisaties met veel hoogopgeleiden ook substantieel vaker gebruikgemaakt van studieverlof.

Eerder onderzoek liet zien dat organisaties veel minder geld steken in de scholing van flexwerkers dan in hun werknemers met een vast contract (Künn-Nelen et al. 2018). Figuur 3 laat zien dat er ook grote verschillen zijn in de scholingsmogelijkheden tussen organisaties met veel en organisaties met weinig flexwerkers in het personeelsbestand. Organisaties met veel flexwerkers bieden minder vaak de mogelijkheid tot het volgen van trainingen en cursussen en ook is studieverlof minder vaak een optie.

Naast deelnemen aan cursussen en trainingen, kunnen organisaties de kennis en vaardigheden in hun personeelsbestand ook vergroten op andere manieren. Zo kunnen ze werknemers verschillende taken laten uitvoeren (taakroulatie) of werknemers laten rouleren tussen functies of afdelingen (jobrotatie). Ook het aannemen van nieuw personeel kan zorgen voor meer kennis en vaardigheden binnen een organisatie. Figuur 4 toont dat het aantal organisaties dat in 2019 deze vormen van kennisvergaring heeft ingezet ongeveer hetzelfde is als in 2017.

Wel zien we wederom verschillen tussen organisaties met veel en organisaties met weinig hoogopgeleiden in dienst. Figuur 5 laat zien dat het aannemen van nieuw personeel vaker gebeurt in organisaties met veel hoogopgeleiden, terwijl organisaties met weinig hoogopgeleiden juist vaker inzetten op taakroulatie en jobrotatie. Hoewel organisaties met weinig hoogopgeleide deelnemers dus minder vaak inzetten op formele vormen van scholing, laten zij hun personeel wel extra kennis vergaren via meer informele vormen van scholing.

Ook tussen organisaties met veel en organisaties met weinig flexwerkers in het personeelsbestand zien we verschillen in kennisvergaring. Beide groepen zetten ongeveer even vaak in op het aantrekken van nieuw personeel om de kennis in het personeelsbestand te vergroten. Organisaties met veel flexwerkers zetten wel veel vaker in op taakroulatie en ook op jobrotatie. Net als bij organisaties met weinig hoogopgeleide werknemers, zien we dat ook organisaties met veel flexwerkers minder inzetten op formele vormen van scholing, maar juist extra op meer informele manieren van kennisvergaring.