Betaald werk en zorgtaken

Ab van der Torre, Freek Bucx en Anja Steenbekkers

De werkloosheid daalt. De arbeidsdeelname in Nederland is hoog en de arbeidsmarkt kent de afgelopen tien jaar steeds meer parttimers en zelfstandigen. De verschillen tussen mannen en vrouwen in de verdeling van betaald werk en zorgtaken zijn nog steeds groot.

Werkloosheid daalt

De werkloosheid piekt in 2014, maar daalt daarna voor alle groepen. Inmiddels is de werkloosheid weer op het niveau van voor de economische crisis. Er zijn wel grote verschillen in werkloosheid tussen groepen: onder jongeren (15-24 jaar), lageropgeleiden en mensen met een niet-westerse migratie-achtergrond is de werkloosheid voortdurend hoger dan gemiddeld.

Hoge arbeidsdeelname

De arbeidsdeelname in Nederland is internationaal gezien hoog. Dat komt mede door de hoge participatiegraad van vrouwen en ouderen. Doordat vrouwen gemiddeld slechts 26 uur per week werken tegenover mannen 36 uur, gaat de hoge arbeidsdeelname niet gepaard met een grote financiële zelfstandigheid bij vrouwen.

Flexibilisering en arbeidsomstandigheden

Zowel het aantal werknemers met een flexibel contract (zoals oproep- en uitzendkrachten) als het aantal zzp’ers neemt toe: de percentages gingen in de periode 2008-2018 van 17,3% naar 22,5% respectievelijk van 9,7% naar 12,2% van de totale werkende bevolking. Na 2015 trad een stabilisatie op in de toename van het aandeel zzp’ers. Burn-outklachten komen bij werknemers (al dan niet met een vast contract) bijna twee keer zo vaak voor als bij zzp’ers en burn-outklachten bij werknemers namen toe van 12,7% in 2010 tot 17,3% in 2018.

Taakverdeling bij betaald werk en zorgtaken

Vrouwen besteden in totaal gemiddeld bijna 28 uur per week aan de zorg voor het huishouden, kinderen en volwassenen, tegenover mannen bijna 18 uur. De verschillen tussen mannen en vrouwen in de verdeling van betaald werk en zorgtaken zijn dus nog steeds groot, al lijken ze in de afgelopen tien jaar wel wat kleiner te zijn geworden. Mensen met thuiswonende kinderen zijn drukker met verplichte activiteiten dan andere mensen, en zij ervaren ook vaker tijdsdruk. Zij zijn ongeveer even tevreden met hun leven als mensen zonder kinderen.