Vrije tijd

Annemarie Wennekers, Andries van den Broek, en Ab van der Torre

De hoeveelheid vrije tijd laat tussen 2006 en 2016 weinig veranderingen zien. In 2016 hadden Nederlanders gemiddeld 43,8 uur vrije tijd in een week. Het grootste deel (70%) beschikt hiermee naar eigen zeggen over voldoende vrije tijd.

Uitrusten belangrijk

Voor 96% van de Nederlanders is het in 2016 van belang om in de vrije tijd te kunnen doen waar ze zelf zin in hebben. Ook ontspannen of uitrusten in de vrije tijd is voor veel mensen (94%) belangrijk, gevolgd door het ontmoeten van leuke mensen (80%) en jezelf kunnen ontwikkelen (71%). Voor 18-34-jarigen is zelfontwikkeling vaker belangrijk (79%) dan voor 65-plussers (64%), die juist meer belang hechten aan ontmoetingen (84%).

Mediagebruik

Nederlanders besteden onverminderd veel tijd aan mediagebruik, maar de invulling ervan is aan verandering onderhevig. Nieuwe media en digitale communicatiemiddelen winnen terrein. De totale mediatijd die op een smartphone werd doorgebracht, steeg van 7% in 2013 naar 15% in 2018. 65-plussers lopen achter in het bezit en gebruik van de smartphone voor media.

Sporten

Sport blijft een populaire vrijetijdsbesteding: meer dan de helft van de Nederlanders sport wekelijks. Er zijn echter grote verschillen tussen groepen. Van de jongeren van 12-17 jaar sport in 2018 75%; onder 80-plussers is de wekelijkse sportdeelname slechts 22%. Van de hogeropgeleiden sport 66%, bij de lageropgeleiden minder dan de helft daarvan (30%). Bij autochtone Nederlanders en niet-westerse migranten is de deelname in 2018 55% respectievelijk 44%. Individualisering of de behoefte om flexibel te zijn in de momenten waarop je sport, is terug te zien in de hoge populariteitscijfers voor de sporten fitness/conditietraining en hardlopen (incl. trimmen/joggen). Deze individuele sporten nemen ook nog eens in populariteit toe.

Cultuurbezoek

Een bezoek aan een voorstelling of tentoonstelling brengt grote delen van de bevolking met cultuur in aanraking. Gesommeerd over alle vormen van bezoek aan alle vormen van kunst en erfgoed, is dat in 2016 voor bijna 90% van de bevolking het geval. Er zijn grote verschillen naar opleiding: op alle terreinen van kunst en erfgoed zijn hogeropgeleiden actiever dan lageropgeleiden, zowel in bezoek als beoefening. Cultuurbezoek is onder vrouwen iets geliefder dan onder mannen en komt vaker voor onder mensen met een westerse achtergrond dan onder mensen met een niet-westerse achtergrond. Filmbezoek is met name iets voor in de eerste helft van de levensloop.