Een (on)gezonde leefstijlOpleiding als scheidslijn

Roken en opleiding partner

Figuur 6.1 laat allereerst zien dat het hebben van een partner van invloed is op de kans een roker te zijn. Voor laag-, middelbaar en hbo-opgeleiden geldt dat respondenten zonder een partner vaker roken. Zo rookt 45,3% van de lager opgeleiden zonder partner, terwijl dat bij lager opgeleiden met een laag-/middelbaar opgeleide partner 29,6% is, en met een tertiair opgeleide partner 17,2%.

Indien men een partner heeft, maakt ook het opleidingsniveau van deze partner uit. Het hebben van een tertiair opgeleide partner leidt onder alle opleidingsgroepen tot een relatief lagere kans om te roken. Deze partnerinvloed is vooral bij laagopgeleide respondenten substantieel (17,2%), vergeleken met de kans op roken bij het hebben van een laagopgeleide partner (29,6%) of geen partner (45,3%). We stellen daarom vast dat het hebben van een relatie met een hoogopgeleide partner meer bescherming biedt tegen roken, wat gezondheid bevorderend is. Uiteraard kan een verklaring ook zijn dat hoogopgeleiden vooral niet-rokende partners kiezen.

Alcoholconsumptie en opleiding partner

Hoe zit het met mogelijke gezondheid bevorderende partnereffecten wanneer we het drinken van alcohol bestuderen? Wordt deze sociale activiteit wellicht op een andere manier beïnvloed dan roken? In lijn met de bevindingen omtrent opleidingsverschillen in alcoholconsumptie van de respondenten zelf in Gezondheidgerelateerd gedrag en de opleidingskloof, blijkt uit figuur 6.2 dat het hebben van een hoogopgeleide partner vaak samengaat met regelmatige alcoholconsumptie. Van de wo-opgeleide respondenten met een tertiair opgeleide partner drinkt 52,3% regelmatig, terwijl dat onder de wo-opgeleiden zonder partner duidelijk lager ligt (35,0%).

Is opleiding partner ook gerelateerd aan overgewicht?

Overgewicht is een belangrijk en groeiend probleem in de Nederlandse samenleving. Een hoog BMI is veelal het gevolg van veel en calorierijk voedsel eten, en dit gebeurt vaak samen met een partner als maaltijden gemeenschappelijk worden genoten. De vraag is dus in hoeverre de partner ook van invloed is op het gewicht van een persoon. In figuur 6.3 is te zien dat er duidelijke effecten op overgewicht uitgaan van het hebben van een partner. Allereerst constateren we dat de opleidingskloof het grootst is bij personen zonder partner: een gemiddeld BMI van 26,5 voor de laagst opgeleiden, tegen een BMI van 23,3 voor wo-opgeleiden. Samenwonen met een laag- of middelbaar opgeleide partner lijkt voor alle respondenten samen te gaan met een gemiddeld hoger BMI ten opzichte van het hebben van geen partner; dit effect is ook voor laag en hoog secundair opgeleiden relevant.