6 / 18
Willen vrouwen meer werken (en mannen minder)?
Niet-onderwijsvolgende vrouwen van 15-64 jaar werken doorgaans flink minder uren dan mannen: 28 uur versus 39 uur. Dit komt doordat vrouwen vooral deeltijdbanen hebben. Vrouwen willen vaker hun arbeidsduur veranderen dan mannen: ze willen vooral vaker meer uren werken. Voor vrouwen zijn de belangrijkste redenen om in deeltijd te werken dat ze meer tijd hebben voor het huishouden en meer vrije tijd overhouden. Onder bepaalde voorwaarden wil een deel van de vrouwen zonder werk alsnog gaan werken en zouden vrouwen die deeltijds werken hun uren willen uitbreiden. In vergelijking met tien jaar eerder noemen veel minder vrouwen zorgtaken voor het gezin of huishouden als reden voor het niet willen of kunnen werken.
Werkende vrouwen willen vaker meer uren erbij dan mannen
Een op de tien niet-onderwijsvolgende werkenden zou liever meer uren willen werken. Vrouwen willen dat vaker dan mannen: 13% tegenover 7%. Dit hangt samen met het grotere aandeel vrouwen met een kleine deeltijdbaan (zie Gaan vrouwen steeds meer werken?). Hoe minder uren men werkt, hoe vaker men doorgaans de arbeidsduur wil uitbreiden. Wordt er alleen gekeken naar deeltijds werkenden, dan zijn het juist de mannen die vaker meer uren erbij zouden willen hebben. Tegelijkertijd zeggen vrouwen ook iets vaker dan mannen juist korter te willen werken dan ze nu doen: 9% tegenover 8%. Dit speelt vooral bij voltijds werkenden. Van alle vrouwen die in 2017 voltijds werkten, zei 16% minder uren te willen werken, tegenover 9% van de mannen.
Als vrouwen de door hen gewenste arbeidsduur zouden realiseren, dan zou het gemiddeld aantal door hen gewerkte uren met bijna anderhalf uur omhooggaan naar ruim 29 uur per week. Bij mannen zou de werkweek nauwelijks langer worden.
|
|
vrouwen |
mannen |
|---|---|---|
|
wil meer uren werken (%) |
12,5 |
7,1 |
|
wil minder uren werken (%) |
8,8 |
8,2 |
|
feitelijke arbeidsduur (uren per week) |
27,8 |
38,9 |
|
gewenste arbeidsduur (uren per week) |
29,2 |
39,1 |
Bron:CBS (EBB’17)
Huishouden en vrije tijd belangrijkste redenen om in deeltijd te werken
In deeltijd werken is voor veel vrouwen een manier om naast hun werk tijd over te houden voor het huishouden en voor zichzelf. De zorg voor (klein)kinderen speelt bij vier op de tien deeltijdwerkers een rol. Ook een opleiding, vrijwilligerswerk of mantelzorg worden genoemd als redenen om voor een deeltijdbaan te kiezen.
Een op de drie in deeltijd werkende vrouwen doet dat niet uit vrije wil. Zij zouden liever voltijds werken, maar kunnen geen volledige baan vinden en/of hun gezondheid staat dat niet toe.
|
belangrijke rol |
speelt mee |
totaal |
|
|
om tijd te hebben voor mijn huishouden, boodschappen en andere klussen |
31 |
49 |
80 |
|
om tijd te hebben voor mezelf, hobby’s, sport en sociale contacten |
29 |
46 |
74 |
|
omdat ik zelf voor mijn (klein)kinderen wil zorgen |
30 |
15 |
45 |
|
in verband met mijn gezondheid kan ik niet voltijds werken |
9 |
16 |
25 |
|
om tijd te hebben voor vrijwilligerswerk |
3 |
18 |
22 |
|
om tijd te hebben voor een opleiding of cursus naast mijn werk |
7 |
13 |
21 |
|
om tijd te hebben voor de zorg voor mijn ouders of andere hulpbehoevende naasten |
4 |
17 |
21 |
|
ik zou graag voltijds willen werken, maar kan geen volledige baan vinden |
6 |
8 |
14 |
|
ik bouw mijn werk geleidelijk af tot mijn pensioen |
4 |
10 |
14 |
Bron:SCP (EMOP’18)
Onder bepaalde voorwaarden willen veel vrouwen weer (of meer) werken
Bijna acht op de tien in deeltijd werkende vrouwen zouden onder bepaalde voorwaarden meer willen werken dan ze nu doen. Een ontoereikend huishoudensinkomen zou voor een op de drie een reden zijn om meer uur te gaan werken. Evenzoveel vrouwen zouden dat willen als ze hun werk beter zouden kunnen inpassen in hun privéleven, bijvoorbeeld door beter passende werktijden, thuiswerken en/of een kortere reistijd. Goede en betaalbare kinderopvang zou voor een op de zes moeders uitmaken, en een op de vijf mantelzorgsters zegt meer te gaan werken als hun hulp niet langer nodig is. Ook een verzoek van hun baas om meer te komen werken zou een op de zes vrouwen serieus overwegen. Onder een of meer van deze voorwaarden zouden ruim drie op de vier vrouwen die in deeltijd werken meer uren willen werken. De gemiddelde arbeidsduur zou daarmee met ruim een halve dag per week toenemen.
Bijna de helft van de niet-werkende vrouwen jonger dan 65 jaar is arbeidsongeschikt of met (pre)pensioen. Allen geven zij aan niet meer te kunnen of willen werken. Van de overige niet-werkende vrouwen wil driekwart dat wel. Als aan hun voorwaarden zou worden voldaan, zou de gemiddelde werkweek van de huidige niet-werkenden, inclusief degenen die niet kunnen of willen werken, van nul uur toenemen naar bijna een dag per week.
Onder voorwaarden meer werken?
|
deeltijd |
geen werk |
|
|---|---|---|
|
als het huishoudinkomen niet meer genoeg is om te leven zoals ik dat gewend ben |
32 |
11 |
|
als ik een gedeelte van de werkweek thuis kan werken |
23 |
9 |
|
als ik de tijden waarop ik werk beter kan afstemmen op mijn privéleven |
22 |
10 |
|
als ik een baan kan vinden met het gewenste aantal uren |
16 |
22 |
|
als ik een baan kan vinden dicht(er) bij huis |
9 |
n.v.t. |
|
als mijn baas me zou vragen meer te komen werken |
16 |
n.v.t. |
|
als mensen in mijn omgeving (ouders, buren, vrienden) mijn hulp niet meer nodig hebben (alleen gevraagd aan mensen die informele hulp verlenen) |
21 |
4 |
|
als ik goede en goedkope kinderopvang kan vinden (alleen gevraagd aan moeders van kind < 12 jaar) |
16 |
2 |
|
andere voorwaardea |
9 |
12 |
|
wil en kan onder voorwaarden weer/meer gaan werken |
78 |
37 |
aIn deeltijd werkende vrouwen noemen vooral leuker, uitdagender werk. Niet-werkende vrouwen noemen vrijwel uitsluitend dat ze meer zouden willen werken als hun gezondheid dat zou toelaten.
bMet uitzondering van onderwijsvolgenden.
Bron:SCP (EMOP’18)
Zorgtaken minder vaak genoemd als reden om niet te kunnen werken
Vrouwen en mannen verschillen in de belangrijkste reden die ze geven waarom ze niet kunnen of willen werken. Allereerst is voor vrouwen beduidend vaker dan voor mannen de zorg voor het gezin of huishouden de reden om niet te werken. Voor vrouwen was dat met 23% de op een na belangrijkste reden, terwijl deze reden door mannen nauwelijks (2%) werd genoemd. Mannen zeggen vaker dan vrouwen niet te participeren op de arbeidsmarkt vanwege ziekte of arbeidsongeschiktheid, of hoge leeftijd. Voor zowel vrouwen als mannen is ziekte de meest genoemde reden om niet te kunnen werken.
Vergeleken met tien jaar eerder noemen vrouwen zorgtaken in 2017 minder vaak als reden om niet aan het werk zijn. Dit aandeel is ook tussen 2015 en 2017 nog iets gekrompen. Daarnaast zeggen vooral mannen (maar ook vrouwen) minder vaak dat ze niet kunnen of willen werken vanwege hoge leeftijd. Dit komt doordat mensen tegenwoordig langer doorwerken en later met pensioen gaan. Ziekte is daarentegen voor zowel vrouwen als mannen een steeds belangrijkere reden geworden om niet te kunnen werken.
Redenen om niet te willen of kunnen werken
reden om niet te willen of kunnen werken van niet-onderwijsvolgende personen van 15-64 jaar, 2007, 2015 en 2017 (in procenten)
| # | 2007 (vrouw) | 2015 (vrouw) | 2017 (vrouw) | 2007 (man) | 2015 (man) | 2017 (man) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ziekte | 35 | 46.1 | 48.7 | 47.3 | 65.7 | 69 |
| zorg voor gezin / huishouden | 24 | 23.5 | 22.5 | 1.2 | 2.0 | 1.9 |
| pensioen / leeftijd | 23.8 | 14.6 | 12.0 | 43.4 | 20.9 | 14.3 |
| opleiding | 0.7 | 1.1 | 1.6 | 1.0 | 1.7 | 3.5 |
| anders | 16.5 | 14.6 | 15.2 | 7.1 | 9.6 | 11.3 |
Bron:CBS (EBB’07, ’15, ’17)
Deze kaart citeren
Thor (CBS), J. van, W. Portegijs (SCP) en B. Hermans (CBS) (2018). Willen vrouwen meer werken (en mannen minder)?. In: Emancipatiemonitor: 2018. Geraadpleegd op [datum vandaag] via https://digitaal.scp.nl/emancipatiemonitor2018/willen-vrouwen-meer-werken-en-mannen-minder.
Informatie noten
De in deze Emancipatiemonitor gepresenteerde cijfers over de beroepsbevolking op basis van de Enquête beroepsbevolking (EBB) verschillen met de cijfers die het CBS op StatLine publiceert. Dit komt door de andere doelpopulatie, namelijk niet-onderwijsvolgenden van 15-64 jaar. De reguliere cijfers hebben betrekking op de totale bevolking van 15-74 jaar.
Vrijwel alle vrouwen die in deeltijd werken én jonge kinderen hebben, noemen de zorg voor hun kinderen als reden waarom ze niet voltijds willen of kunnen werken (97%). Dat geldt ook voor ruim de helft (54%) van de in deeltijd werkende vrouwen met uitsluitend volwassen kinderen van 24 jaar of ouder; we mogen aannemen dat het in dat geval meestal om de zorg voor kleinkinderen gaat. Bron: SCP (EMOP’18)
Van alle in deeltijd werkende vrouwen kan 19% niet voltijds werken vanwege hun gezondheid, 9% kan geen volledige baan vinden en 5% kan geen volledige baan vinden en zou dat bovendien niet aankunnen vanwege gezondheidsproblemen. Bron: SCP (EMOP’18)