Armoede in kaart 2016

Meeste armen hebben weinig vrij vermogen

Vrijwel alle huishoudens in Nederland hebben wel wat spaargeld. Binnen de arme groep is dit doorgaans bescheiden. De meeste armen (63%) hebben een vrij vermogen tot maximaal € 5.000 (figuur 1).  Meestal is het een klein bedrag, minder dan € 1.000. 2% van de arme huishoudens heeft een negatief vermogen: hun schulden bij de bank overtreffen de tegoeden.  15% van de arme huishoudens heeft een vrij vermogen dat hoger is dan € 50.000. Onder de niet-armen is die groep bijna twee keer zo groot (27%). Van de niet-arme huishoudens heeft ook 2% een negatief vermogen.

Figuur 1 Omvang van het vrije vermogen van arme huishoudens, totaal en uitgesplitst naar woningvorm en inkomensbron, 1 januari 2013 (in procenten per groep)^a

Bron:CBS (Vermogen ’13), SCP-bewerking

Binnen de arme groep hebben huurders vaker een beperkt vrij vermogen dan bezitters van een eigen woning (respectievelijk 76% en 35%). Ook bijstandsontvangers komen laag uit: bijna de helft van deze groep heeft een reserve van minder dan € 1.000. Dit houdt verband met de vermogenstoets waaraan zij moeten voldoen.  Hogere vermogens komen voor bij arme zelfstandigen en gepensioneerden jonger en ouder dan 65 jaar. Ruim de helft van deze drie groepen heeft een vrij vermogen boven € 5.000. Een kwart tot een derde beschikt zelfs over meer dan € 50.000.

Een derde van de arme huishoudens woont in een koopwoning …

Naast vrij vermogen hebben veel mensen vermogen in een eigen woning. Het aantal arme woningbezitters is echter beperkt: 34% heeft een koopwoning (figuur 2). Van de niet-arme huishoudens heeft 80% een eigen woning.

Figuur 2 De overwaarde van de eigen woning bij arme huishoudens, totaal en uitgesplitst naar inkomensbron, 1 januari 2013 (in procenten per groep)

Bron:CBS (Vermogen ’13), SCP-bewerking

… maar vaak met een kleine of negatieve overwaarde

38% van de arme huiseigenaren heeft een negatieve overwaarde van de woning.  Een op de vijf heeft een overwaarde van maximaal € 50.000. De resterende 43% heeft een woning met een overwaarde boven € 50.000. Dit komt vooral voor bij de gepensioneerden jonger en ouder dan 65 jaar met een inkomen onder de armoedegrens (zie figuur 2).